28 junio 2008

Eis aiona!

Un año más, los resultados de nuestros alumnos hablan por sí solos. Por un lado, desde la provincia de Almería, Emilio Canales ya ha comentado en los foros de Cultura Clásica las calificaciones de los cinco alumnos de latín de su centro que se han presentado a las (¿¿¿temibles???) pruebas de Selectividad: 8.00, 9.50, 9.00, 8.75 y 8.75. A éstos hay que añadir los tres que han ido desde el mío (los demás tendrán que presentarse en septiembre a causa del inglés), que tenían alguna dificultad añadida, pues dos de ellos se incorporaron a la asignatura en el segundo trimestre de 1º de Bachillerato. Aún así, los resultados han sido satisfactorios: 5.50, 7.25 y 7.35.

Desde Málaga, Francis Casillas me escribe diciendo que sus dos alumnas no lo han defraudado en absoluto, es más, que el examen les pareció demasiado fácil: 10 y 10.

Desde Extremadura, Carlos Cabanillas publica en su blog los resultados de sus dos primeros alumnos "orberguianos": 7.50 y 8.00.

Por último, desde Madrid, Alejandro Pastor también nos da buenas noticias en el foro. Sus dos alumnos han obtenido la misma nota en latín: 8.30 y 8.30.

haz click en la imagen para escuchar los 'Catulli Carmina'Esperemos que, poco a poco, el centenar de profesores que están utilizando este año el curso de Orberg nos vayan comunicando sus resultados y cantemos todos juntos: EIS AIONA! EIS AIONA!
(Música: Carl Orff; Letra: Catulo).

24 junio 2008

Nuntii Latini Italici

Todos los amantes de la lengua latina saben de los numerosos recursos audiovisuales que existen en la red para practicar el latín vivo. Entre otros, caben destacar las webs dedicadas a publicar noticias en latín:

  • NUNTII LATINI: www.yleradio1.fi/nuntii

  • RADIO BREMEN: www.radiobremen.de/nachrichten/latein

  • EPHEMERIS: www.alcuinus.net/ephemeris


  • Hace poco conocimos la web NUNTII LATINI ITALICI, creada por el CIRCULUS LATINUS CATINENSIS, cuya historia nos cuentan sus propios moderadores:


  • Abhinc aliquot annos nonnulli professores lycei Catinensis 'Spedalieri' nomine cognoverunt Academiam vivarium novum, Montellae (prope Abellinum) sitam, conventum de arte linguam Latinam docendi in eo esse ut institueret. Quoniam methodus translaticia prospere non eveniebat, hi cum Aloisio Miraglia, Academiae moderatore, consuetudines iunxerunt et methodum orbergianam, ab inventoris nomine ita vocatam, in quasdam scholas Catinenses induxerunt. Haec methodus, cuius fundamenta sunt veterum scriptorum lectio, nimiae grammaticae studii absentia et linguae vivae usus iam aliquot annos bono exitu in scholis adhibetur. Iidem professores convenire saepe assueverunt ut de huius methodi usu inter se loquerentur, veterum scriptorum et humanistarum scripta perlegerent et vivam Latinitatem exercerent. Ita Circulus Latinus Catinensis exortus est, eo consilio ut Latinae linguae usus divulgaretur et historiae nostrae communes radices melius intellegerentur.

    En este video podemos escuchar a IOSEPHUS MARCELLINUS en una grabación de las noticias correspondientes a septiembre de 2007:



    Reproducimos aquí el texto para poder seguir la audición con más facilidad:

    Etsi Italorum leges vetant medicamenta stupefactiva venum ire, tamen permulti sunt qui magnum faciant lucrum ex talium mercium nundinis. In Catinae suburbio, quod "Librino" nuncupatur, ab hora tertia postmeridiana ad multam noctem sub divo haec sordida mercatura non longe a custodum publicorum sede quotidie fit! Quid nobis opus est legibus, si ipsi custodes publici conivent? At haec mala graviora sunt quam ut a diurnariis tractentur... Hisce de causis perturbamur Siciliamne relinquere an in malis conivere praestet. At procul dubio millies praestat talia facinora aperire incipere quam pessimum exemplum ab custodibus publicis capere! (Iosephus Marcellinus)
    Die octavo mensis septembris, in multis Italiae plateis, Iosepho Grillo auctore, qui comoediarum clarus actor est, dies festus 'in malam crucem abite' nomine celebratus est.Tali modo Itali de lege a civibus ferenda certiores facti sunt qua nomen profiteri non possint qui damnati sint, populares legati non plus quam bis eligantur et cives, non partium moderatores, candidatum eligant cui suffragium ferant. (Franciscus Carciotto)
    Novae causae ut ab Europa advenae prohibeantur in dies inveniuntur. Gordon Brown, primus Angliae administer nuntiaturus est aditum in Angliam mox interdici immigrantibus Anglice non bene loquentibus. Ex hac lege ad quinque et triginta milia callidorum opificum, qui sibi licere in Anglia operam dare postulaverunt, id non consequentur. (Carmelus Consoli)
    Superman, Kennedy, Mao, Lenin, Hitler vel Hiroshima: his nominibus iam appellari non poterunt infantes in Venetiola nati. Chavez enim Praeses tulit legem quae vetat nomina ridicula, absurda vel difficiliora dictu in tabulis censoriis praescribi. Multi parentes autem sollicitantur et per ludibrium promittunt suis liberis omnibus nomen Praesidis futurum si vim lex habeat. (Alexandra Jacono)
    Pavarotti, praeclarus cantor, non solum violacei coloris, sicut cantorum complures, odium habuit sed ne hoc verbum quidem pronuntiare voluit.Josephi Verdi drama musicum, 'fati vis' nomine numquam cecinit quod male audiebat ob multos mortuos.Quotiens in scaenam prodierat, clavum incurvum in sinu gessit. Ad extremum hoc unum exstat commemorandum quod in suis symphoniis album sudarium manu semper gessit. (Aelius De santis)

    Podemos escuchar las noticias grabadas desde enero de 2007 hasta la actualidad en la siguiente web: www.radiozammu.it

    Nuntii Latini Italici sunt emissio radiophonica Universitatis Studiorum Catinensis. Nuntii Latini Italici semel in hebdomane eduntur die Veneris hora septima post meridiem. Horum nuntiorum auctores sunt Franciscus Carciotto, Carmelus Consoli et Iosephus Marcellinus. Locutores sunt Iosephus Marcellinus et Alexandra Iacono. Hi nuntii orti sunt sub auspiciis Circuli Latini Catinensis.

    16 junio 2008

    Fabellae Latinae

    El libro del profesor, LATINE DOCEO, va acompañado de un CD-ROM con recursos didácticos (Instrumenta ad usum magistrorum) y un cuadernillo titulado FABELLAE LATINAE, que contiene breves narraciones complementarias a los distintos capítulos de FAMILIA ROMANA. Hans Orberg acaba de editar tres nuevas FABELLAE, correspondientes al Cap. XXXIII: 'Marītus ēbrius', 'Androclus et leō' y 'Plīnius dē morte avunculī'. Esta última comienza así:
    Tacitus, vir doctissimus quī multōs librōs de rēbus gestīs Rōmānōrum scrīpsit, ā C. Plīniō amīcō suō petīvit, ut sibi epistulam scrīberet dē avunculī suī exitū. Namque avunculus C. Plīniī, vir doctissimus, eō diē mortuus erat quō ignibus ē monte Vesuviō ēruptīs multa Campāniae oppida, in iīs Pompēiī, Herculāneum, Stabiae, perdita sunt. Plīnius Tacitō interrogantī hanc ferē epistulam scrīpsit: "Avunculus meus erat Mīsēnī, ubi classī Rōmānae praeerat. Ante diem nōnum kalendās Septembrēs, hōrā ferē septimā, māter mea nūntiāvit eī 'appārēre nūbem māximam mīrā fōrmā.' Ille cibum gustāverat iacēns, et litterīs studēbat. Poscit calceōs, ascendit locum ex quō māximē rēs illa mīrābilis cōnspicī poterat. Oriēbātur nūbēs (incertum erat ex quō monte -posteā Vesuvium fuisse cognitum est), cuius fōrma quasi arbor altissima ac lātissima vidēbātur. Avunculō meō, ut doctissimō virō, hoc magnum vīsum est propiusque nōscendum. Iubet nāviculam parārī, mihi permīsit ut sēcum venīrem; respondī 'mē litterīs studēre mālle' -et forte ipse mihi dederat quod scrīberem..."

    Por otro lado, FOCUS PUBLISHING, la editorial de 'Lingua Latina per se illustrata' en USA, ha publicado en su web el vocabulario de 'Familia Romana' en Flash Cards (latín/inglés): Vocabulary cards for H.H. Ørberg's Familia Romana. Os recordamos que el vocabulario en español (junto con la edición multilingüe Latine · English · Français · Español · Italiano · Deutsch) se puede descargar en la sección de recursos: http://www.culturaclasica.com/lingualatina/recursos.htm Para finalizar, queremos celebrar la iniciativa de dos profesores valencianos, Juanvi Santa Isabel y Germán González, coordinador y ponente, respectivamente, del Curso de actualización didáctica LATINE LOQVI ET DOCERE, que tendrá lugar en el CEFIRE (Centro del Profesorado) de Sagunto del 7 al 11 del próximo mes de julio.

    OBJETIVOS:
  • Conocer y analizar el método de latín de H. Orberg.
  • Conocer y dominar estrategias de trabajo con este método.
  • Conocer los nuevos enfoques metodológicos en la didáctica del latín.
  • Conocer y aplicar todos los recursos materiales que se han elaborado hasta ahora basados en este método.
  • Emplear el latín como lengua vehicular con el alumnado.
  • CONTENIDOS:
  • Introducción, exposición y aplicación del método de H. Orberg.
  • Realización de propuestas didácticas para el latín de 4º ESO.
  • Aprendizaje de las técnicas y de los recursos al alcance de dicho método.
  • Realización de conversaciones en latín sobre situaciones de la vida cotidiana y en el aula.
  • Creación de un "Circulus Latinus Saguntinus" como herramienta de práctica y de intercambio de experencias.
  • 08 junio 2008

    De sermone cotidiano

    La publicación por parte de Fernando Lillo y Alejandro Valverde del cómic 'Martialis', basado en unos colloquia de los s. II-III p.C., escritos por un gramático romano conocido hoy como 'Pseudo-Dositheus' (debido a que tradicionalmente su autoría se atribuía a Dositeo, gramático del s. IV), nos ofrece la ocasión de comentar el primer capítulo del libro SERMONES ROMANI, de Hans Orberg, titulado 'De sermone cotidiano', en el que se incluyen varios de estos colloquia. En el prólogo podemos leer lo siguiente:
    De sermone cotidiano Quoniam video multos cupientes Latine loqui et Graece neque facile posse propter difficultatem et multitudinem verborum, non peperci hoc facere, ut in tribus libris Interpretamentorum omnia verba conscriberem... In primo quidem libro omnia verba conscripsi per ordinem litterarum a prima littera usque ad novissimam litteram. In secundo autem plura verba secundum ordinem diversarum rerum constitui. Nunc ergo incipiam scribere -quoniam parvulis pueris incipientibus erudiri necessarium videbam- auditionem interpretamentorum sermonis cotidiani, per quem facilius Latine et Graece loqui instruantur. Idcirco paucis de sermone cotidiano conscripsi quae subiecta sunt.
    El capítulo tercero (Sermones Romani, pág. 5-20) incluye los siguientes textos: I. Discipulus (I) II. Discipulus (II) III. Salutatio IV. Invitatio V. Balneum VI. Convivium VII. Tabellarius VIII. Iurgium IX. Nummularius X. Maledicta XI. Iudicium Tras este capítulo introductorio, SERMONES ROMANI incluye una selección de textos de distintos autores que puede utilizarse como antología para traducir y comentar en 2º de Bachillerato. Como en todas las ediciones didácticas de Hans Orberg, el libro nos presenta el texto original con anotaciones en latín sobre el léxico y las construcciones que no se han estudiado en FAMILIA ROMANA:
    Dē sermōne cotīdiānō. Pseudo-Dositheus / Menaechmī. Plautus / Dē versibus Plautī et Phaedrī / Dē rē rūsticā. Catō / Fābulae Aesōpiae. Phaedrus / Colloquium Arminiī cum Flāvō frātre. Tacitus / Dē Christiānīs invīsīs. Tacitus / Dē cēnā magnā. Lūcās / Dē filiō perditō. Lūcās / Dē dēnāriō Caesaris. Lūcās / Ostentātor pecūniōsī. Ex Rhiētoricā ad Herennium / Vīta suāvis. Horātius / Garrulus molestus. Horātius / Dē mendāciō Papīriī Puerī. Aulus Gellius / Dē convīviō. Aulus Gellius / Dē contemnendā morte. Cicerō / “Domī nōn sum.” Cicerō / Nimis poēta es. Ligurīne! Mārtiālis / Dē quaestiōne Chrīstiānōrum. Plīnius / Passiō Scillitānōrum.
    El cómic de Lillo y Valverde, tal y como nos cuentan sus autores, está basado en textos de los Colloquia del siglo III d. C. que nos ayudarán a conocer la vida cotidiana de un romano cualquiera a través de un latín auténtico. La mayoría de los textos del cómic están tomados de unos Colloquia fechados en torno al 280 d. C. que constituyen los primeros ejemplos conservados de una enseñanza del Latín y el Griego a través de contextos situacionales, tal como se hace hoy en día en cualquier método de lenguas modernas. Los textos completos de los Colloquia, incluso con su equivalente en lengua griega, se encuentran en la web de la BIBLIOTHECA AUGUSTANA, en el siguiente enlace: Hermeneumata Pseudodositheana (Corpus Glossariorum Latinorum, III, 1 sqq., ed. Georg Goetz, Leipzig 1892). Las distintas partes del cómic son las siguientes: 1. Marcial se levanta 2. Marcial en el mercado 3. Un asunto de política en el foro 4. Marcial en las termas 5. Marcial y Lucio en la taberna ♦ Con respecto al uso del método LINGVA LATINA PER SE ILLVSTRATA para la enseñanza del latín en nuestras aulas, Ansgarius Legionensis ha publicado recientemente una reseña en la web Ephemeris (periódico digital en latín): De methodo Latine docendi discendique. ♦

    01 junio 2008

    La vía de los humanistas

    Bajo este sugerente título, Aloisius Miraglia ha grabado una serie de vídeos con sus alumnos de Montella, explicando y dramatizando en clase diversos capítulos de FAMILIA ROMANA. Para ello, ha contado con la colaboración de numerosos profesores, como Roberto Carfagni y Giuseppe Marcellino, de la Accademia Vivarium Novum (Italia), David Morgan, de la Universidad Furman de Carolina del Sur (USA), Vladislav Dolidon, de la Universidad de París VII (Francia), Jan Országh y Jirí Cepelák, de la Universidad de Praga (República Checa) y Alexander Winkler, del Gymnasium Leopoldinum de Passau (Alemania).

       
     Comprobamos como, en los primeros capítulos, el uso del italiano alterna con el del latín en las explicaciones, dando paso, a medida que avanzamos a lo largo del curso, al uso del latín como única lengua de trabajo en los capítulos finales. El capítulo 34º incluye una dramatización en una calle de la mismísima Pompeya.


     El vídeo introductorio nos presenta la famosa escena de la pintada en la pared (ROMANES EUNT DOMUS) de 'La vida de Brian', de Terry Jones (1979) -la cancioncilla con la que comienza es para no perdérsela-. En el último vídeo, tras una escena de la película 'Un hombre para la eternidad', de Fred Zinnemann (1966), llegamos a la reflexión final: ¿Por qué no pueden también nuestros alumnos recorrer la vía de los humanistas?


     Los 20 capítulos de que consta la serie pueden verse en la cuenta de Cultura Clásica en YOUTUBE o bien se pueden descargar en formato mp4 desde la web de www.vivariumnovum.it, tal y como nos lo cuentan a través del mail nuestros amigos italianos:
    In situm qui est: www.vivariumnovum.it nuperrime est indita pellicula in Italia confecta cum pueris quindecim ac sedecim annorum de lingua Latina methodo Ørbergiana discenda. Pueri a minimis incipiunt sententiis et post non longum tempus ad Caesarem sine magnis difficultatibus intellegendum perveniunt.
    Por otro lado, nos informan del programa defintivo del Congreso LITTERARVM VIS, que se celebrará el próximo mes de Julio en Seged y Budapest:
    In situ denique qui est: www.litterarumvis.eu/Latino_Programma.html licet definitum rerum agendarum ordinem spectare Segedinensis ac Budapestinensis conventus de litterarum vi qui hoc aestivo tempore celebrabitur. Nobis cogitantibus vestrum studium talibus excitari posse hanc epistulam mittere placuit, quae ut est laeto ac grato animo composita sic oramus accipiatur.